Julian Talko-Hryncewicz (1850-1936)

Gimė 1850 m. rugpjūčio 12 d. Rukšionių k., Kauno r., mirė 1936 m. balandžio 26 d. Krokuvoje, palaidotas Rakovicų kapinėse.

1861 m. pradėjo mokytis Kauno gimnazijoje.Gimanzistas Kaune gavo ir pirmas anatomijos bei fiziologijos žinias.

Iš prieraišumo protėvių kraštui Ilguvai, dirbdamas Ukrainoje devintąjį XIX a. dešimtmetį korespondencijoje į „kraštą“ (Kraj) pasirašinėjo Jono Ilgovskio slapyvardžiu.

1876 m., baigęs Kijevo universitetą, 1876-1891 m. gydytojavo Ukrainoje, 1876-1877 m. tobulinosi Paryžiuje, o 1892-1908 m. – Rytų Sibire.

Kaip medikas reiškėsi ne Lietuvoje.

Nuo pat savanoriško darbo pradžios jis nesiribojo medicina, dėmesys vis krypo į antropologiją.

1908 m. buvo pakviestas į ką tik įkurtą Krokuvos Jogailos universiteto Filosofijos fakulteto Antropologijos katedrą, kurioje su pertraukomis dirbo iki 1930 m.

Lenkijos antropologijoje iškyla kaip ryškus įvairiapusis tyrinėtojas.

Už mokslo nuopelnus buvo išrinktas daugelio Lenkijos ir kitų kraštų mokslo draugijų nariu, apdovanotas medaliais ir kitais garbės ženklais.

Bendravo su M. Valančiumi.

Tyrinėjimai

1884-1887 m. tyrinėjo Ukrainos pilkapius.

1891 m. tyrė buvusios Žečpospolitos rytinės pusės gyventojus, 1892-1908 m.gydytojaudamas Sibire surinko buriatų, tunguzų ir kitų vietos gyventojų antropologinius duomenis, iškasinėjo 500 pilkapių, surengė ekspediciją į Mongoliją.

1908-1931 m. profesoriaudamas Krokuvos universiteto filosofijos fakulteto Antropologijos katedroje kasinėjo keletą Lenkijos senosios sostinės senkapių, pirmasis moderniai (longtitudinališkai) ėmė tirti Krokuvos jaunimo augimą.

1914 m. dalyvavo antropologinėje ekspedicijoje į Suomiją.

Svarbesnės publikacijos

Talko-Hryncewicz J. Cmentarzysko w Lankiszkach pod Naczą na Litwie z XIV-XVI w. // Myśl Narodowa (Peterburg). – 1916, Nr. 6.

Talko-Hryncewicz J. Listy Juliana Talko-Hryncewicza do Jana Karlowicza // Przegląd antropologiczny (Poznań). – 1965, t. 31, p. 259-264.

Talko-Hryncewicz J. Mieszkańcy Wilna z drugiej połowy XVI i początków XVII stulecia. Studium antropologiczne // Materiały antropologiczno – archeologiczne i etnograficzne (Kraków). – 1907, t. 9, p. 87-138; Atsp.: Kraków, 1907. – 52 p.

Talko-Hryncewicz J. O domniemanych czaszkach Krywiczan // Materyały antropologiczno – archeologiczne i etnograficzne (Kraków). – 1904, t. 7, p. 3-39.

Talko-Hryncewicz J. O trepanowanych czaszkach XIV-XVI wieku z cmentarzyska w Lankiszkach pod Naczą w Litwie. – Kraków, 1918. – 19 p.

Talko-Hryncewicz J. Przyczynek do paleoantropologji Litwy. Cmentarzysko na Arjańskiej górce w majentności Unji pod Wierzbałowem pow. Wilkowyszki // Prace i materialy antropologiczno-archeologiczne i etnograficzne (Kraków). – 1920, t. 1, p. 48-52.

Talko-Hryncewicz J. S.p. Wandalin Szukiewicz // Pregląd Archeologiczny (Poznań). – 1920, sąs. 3/4, p. 81-82.

Talko-Hryncewicz J. Trepanacja czaszki žywego człowieka z góry Zamkowej w Wilnie // Rozprawy wydziału matematyczno-przyrodnicznego Polskiej Akademiji Umiejętności (Kraków). – 1921, Nr. 21 (61), p. 1-9.

Talko-Hryncewicz J. Über trepanierte Schädel der Grabstätte von Lankischki in Litauen // Bulletin de l’Academie des Sciences de Cracovie. – 1918, p. 158-160; Atsp.: Cracovie, 1918. – 5 p.

Talko-Hryncewicz J. W. Szukiewicz jako prehistoryk Litwy // Wiadomości Archeologiczne (Warszawa). – 1920, t. 5, p. 65-70.

Talko-Hryncewicz J. Wandalin Szukiewicz. Kartka z žycia kresów wschodnich // Czas. – 1920, Nr. 24.

Talko-Hryncewicz J. Wiadomości antropologiczne o domniemanych szczątkach finskich na Żmujdzi // Materialy antropologiczno-archeologiczne i etnograficzne (Kraków). – 1919, t.14, p. 1-28.

Talko-Hryncewicz J. Wiadomości o Zakladzie antropologji i prehistorji Universytetu Stefana Batorego w Wilnie // Wiadomości Archeologiczne (Warszawa). – 1921, t. 6, p. 121-125.

Talko-Hryncewicz J. Z moich wspomnień o dawnych archeologach // Wiadomości Archeologiczne (Warszawa). – 1923, t. 8, p. 176-190.

Talko-Hryncewicz J., Hoyer H. Cmentarzysko szkieletowe w Lankiszkach pod Naczą na Litwie z XIV-XVI w., pod względem antropologicznym // Rozprawy wydziału matematyczno-przyrodniczego Polskiej Akademiji Umiejętności (Krakow). – 1921, Nr. 21 (61), p. 181-247.